PROFILAKTYKA SCHORZEŃ PIERSI – prezentacja
Regularne badanie piersi może wcześnie wykryć podejrzane zmiany. Comiesięczna samokontrola nie wystarczy. Konieczne są też badania wykonywane przez lekarza oraz USG piersi i mammografia.
Jeżeli nikt w rodzinie nie chorował na raka piersi:
– w wieku 20-29 lat – należy wykonywać comiesięczną samokontrolę piersi (zawsze tego samego dnia, np. tydzień po miesiączce) i 1x/rok poprosić lekarza ginekologa o badanie palpacyjne, czyli dotykiem, piersi.
– w wieku 30-35 lat – należy wykonywać comiesięczną samokontrolę piersi, 1x/rok poddać się badaniu palpacyjnemu u lekarza i raz w roku robić kontrolne USG piersi. W tym wieku w piersiach przewagę ma tkanka gruczołowa, wytwarzająca mleko, którą należy badać ultrasonograficznie.
– w wieku 36-49 lat – należy wykonywać comiesięczną samokontrolę piersi, 1x/na pół roku poddać się badaniu palpacyjnemu u lekarza i raz w roku robić kontrolne USG piersi, a po 40. roku życia co 2 lata poddać się mammografii. Trzeba wykonywać zarówno USG, jak i mammografię, ponieważ oba badania się uzupełniają (np. mammografia nie odróżnia zmian litych – czyli guzów – od zmian zawierających płyn – czyli torbieli, a USG wychwytuje te zmiany bardzo dobrze). W tym wieku zmienia się nieco struktura piersi, tzn. rozrasta się tkanka tłuszczowa, a zmniejsza się ilość tkanki gruczołowej. Tkanka tłuszczowa (starsza) lepiej widoczna jest w mammografii.
– w wieku 50-65 lat – należy wykonywać comiesięczną samokontrolę piersi, co pół roku poddać się badaniu palpacyjnemu u lekarza i USG piersi oraz 1x/rok wykonać mammografię.
Jeśli na raka piersi chorowała matka, siostra i/lub babka:
– w wieku 20-29 lat – należy wykonywać comiesięczną samokontrolę piersi (najlepiej tego samego dnia, np. tydzień po menstruacji), co roku zgłaszać się na badanie palpacyjne (ręczne) do lekarza, a po 25. roku życia co roku wykonywać USG piersi.
– w wieku 30-35 lat – należy wykonywać comiesięczną samokontrolę piersi, 1x/rok poddać się badaniu palpacyjnemu u lekarza i co pół roku robić kontrolne USG piersi.
– w wieku 36-49 lat – należy wykonywać comiesięczną samokontrolę piersi, co pół roku poddać się badaniu palpacyjnemu u lekarza, co pół roku robić kontrolne USG piersi, a co roku – mammografię.
– w wieku 50-65 lat – należy wykonywać comiesięczną samokontrolę piersi, co pół roku poddać się badaniu palpacyjnemu u lekarza, co pół roku robić kontrolne USG piersi i także co pół roku – mammografię.
W ciąży:
Należy wykonywać comiesięczną samokontrolę piersi. Warto zaznaczyć w kalendarzu odstępy 30-dniowe i wtedy wykonywać badanie samodzielne. Jeśli na czas ciąży przypada termin USG piersi – można poddać się temu badaniu. Ultradźwięki nie zaszkodzą dziecku. Mammografii nie należy wykonywać w ciąży.
Podczas stosowania hormonalnej antykoncepcję:
Należy wykonywać comiesięczną samokontrolę piersi (najlepiej w dniu, gdy ustanie tzw. krwawienie z odstawienia), co pół roku poddać się badaniu palpacyjnemu u lekarza i 1x/rok robić kontrolne USG piersi. Powyżej 35r.ż trzeba 1x/2lata wykonywać mammografię.
Jeżeli stosujesz hormonalną terapię zastępczą:
Należy wykonywać comiesięczną samokontrolę piersi, co pół roku poddać się badaniu palpacyjnemu u lekarza. Przed rozpoczęciem HTZ powinno się wykonać mammografię, a później poddawać się jej 1x/rok.. Po dwóch latach systematycznego stosowania hormonów zwiększa się w piersi ilość tkanki gruczołowej, dlatego co pół roku trzeba wykonywać także USG piersi.